Professor Harry-Jan van Klee schreef het boek The destructive Dutch, en is te gast in het journalistiek hoogwaardige, totaal neutrale, objectieve televisieprogramma NOS Nieuwsuur Tegenlicht Journaal. (Dat waarschijnlijk tegenwoordig wordt uitgezonden op RTL, sinds de ontmanteling van de NPO)
Presentatrice
Bij ons in de uitzending is Harry-Jan van Klee
Professor in, en dan moet ik even spieken op de autocue, haha.
Urban Development, Sociologie, Antropologie en Psychologie.
Zo, dat is een hele mond vol, Har!
Mag ik Har tegen je zeggen?
Harry-Jan
Ja, kan. Liever niet maar-
Presentatrice
…het is precies tien jaar geleden dat je boek uitkwam.
The destructive Dutch. (leest van de achterflap)
Waarin je het verband legde tussen wat je zo leuk The Era Of Accelerated Change hebt genoemd, en de totale ontwrichting van het intermenselijke sociale klimaat in Nederland.
Harry-Jan
Ongeveer, ja.
Over de weigering tot samenleven met anderen ging het eigenlijk.
Presentatrice
Precies, precies.
Kan je nog even kort samenvatten wat ook alweer je conclusie was destijds. Zeg maar wat onze redding had kunnen zijn, volgens jou, haha.
Even kort, 160 tekens, GO.
Harry-Jan
Dat is niet echt zo eenvoudig. Het begint bij de meerdere volksverhuizingen in de 20e en 21e eeuw-
Presentatrice
Immigratiestromen bedoel je?
Harry-Jan
Ja, zo zijn we dat op een gegeven moment gaan noemen, toen die volksverhuizingen ongewenst werden. Dat kwam ook door de wisselwerking tussen politiek, media en burger.
En die volksverhuizingen-
Presentatrice …Immigratiestromen.
Harry-Jan
Ok…die hebben elk een heel eigen karakter binnen de verscheidene tijdsgeesten waarin ze plaatsvonden. Telkens brachten ze andere integratieproblemen teweeg. Dat heeft zich opgestapeld waardoor polarisering werd versterkt. Dat, in combinatie met de digitale ontwikkelingen-
Presentatrice
Ik ga je even onderbreken Har, sorry
Vanwege de zendtijd.
De herdefiniëring van ‘de openbare ruimte’ was het toch?
Dat was toch je oplossing?
Zeg ik dat goed zo?
Vertel eens wat je daar toen precies mee bedoelde, Har.
En hoe zit het dan met deze tijdsgeest?
Laten we vooral naar NU kijken.
Harry-Jan
Klopt.
We hebben gefaald de openbare ruimte te herdefiniëren waardoor hij in zijn totaliteit is verdwenen.
De enige vorm van openbare ruimte die overbleef was het internet, maar bij gebrek aan emotionele en sociale grenzen, door dat het geen fysieke vorm heeft, vervult het internet niet de functie die een ‘openbare ruimte’ zou moeten hebben.
Presentatrice
Zo, dat is nogal een statement.
En een lange zin ook.
En over wat voor verdwenen openbare ruimte hebben we het dan?
Harry-Jan
Dat is heel uiteenlopend.
In mijn boek kun je ook lezen dat daar verschillende opvattingen over zijn, dus zodoende heb ik er een klassensysteem in aangebracht. Dat klassensysteem is gebaseerd op initiële functie en bijeffecten-
Presentatrice
…to the point Har, geef eens een voorbeeld.
Harry-Jan
Ok. Je kunt bijvoorbeeld denken aan culturele ontmoetingsplekken zoals theaters en wijkcentra en musea. Maar ook volkstuinen, de buurtsuper, lokale speelpleinen. Als we naar andere landen dan Nederland kijken, zijn badhuizen een goed voorbeeld. Al hadden we wel sauna’s natuurlijk nog, destijds, maar daar was sociale cohesie meer een bijeffect. Terwijl badhuizen echt een sociale functie hadden en-
Presentatrice
…nou getver, ik moet er dus echt niet aan denken dat ik in het bijzijn van allerlei mensen die ik niet ken mijn foef ga staan te wassen, haha.
En dan zou ik ook nog leuk moeten doen met die mensen?
En dan zeker ook mannen en vrouwen door elkaar?
En van verschillende afkomsten enzo?
Dat vind ik wel een abstract idee hoor Har!
Harry-Jan
Ja. Euhm. Op zich hebben mensen ook wel badkleding aan gewoon.
Het gaat een beetje om het delen van faciliteiten en zo.
Presentatrice
Ja als ik er nu zo over nadenk begrijp ik misschien wel wat je bedoelt
Heb je het zeg maar over toiletten bijvoorbeeld
Harry-Jan
Toiletten?
Presentatrice
Ja openbare toiletten
Ik weet nog dat ik dan in de stad liep
Ik heb een probleem met m’n blaas moet ik er even bij vertellen
Ik was zeg maar op m’n 16e of zo al een beetje incontinent
Want ik had altijd blaasontsteking na de seks
En toen dacht ik, ik ga trainen om het op te houden
Nou ja toen voelde ik op een gegeven moment niet meer dat ik moest plassen
Omdat die spieren zo sterk waren, begrijp je Har?
En toen is mijn blaas heel groot geworden en dan voelde ik pas op het laatst, echt op het laatste moment
Als ik bijna knapte
Dat ik moest
Ken je dat, Har?
Harry-Jan
Nou een beetje.
Ik heb prostaatkanker dus.
Presentatrice
Ja ik heb heel vaak in mijn broek geplast als jongvolwassene
Want ik kwam ook altijd net te laat thuis
En dan piste ik mijn kleren en mezelf en het halletje onder
Ja goed dus dan liep ik in de stad
En vroeger toen ik jong was dan kon ik nog plassen overal
In openbare toiletten dus
Maar op een gegeven moment verdwenen die
Net zoals de openbare badhuizen ooit verdwenen, om even met jouw woorden te spreken.
Harry-Jan
Dat was niet helemaal wat ik bedoelde-
Presentatrice
…en als ik in de natuur was ja gewoon in de bosjes weet je wel
Maar in de stad was al helemaal geen groen meer
En het no zero tolerance beleid op wildplassen werd streng nageleefd
En toen was Hilversum al een smart city
Dus het beboeten gebeurde op basis van camerabeelden
En die drones die waren overal
Om onze veiligheid te waarborgen uiteraard dus no hard feelings richting de regering, haha.
Sindsdien begeef ik me alleen nog op straat
Om van mijn huis naar mijn werk te gaan of andersom
Terwijl stel je nou voor
Openbare toiletten
Dat zou er wel voor zorgen dat er meer mensen op straat zouden zijn
Denk je niet?
Denk je ook niet Har?
Harry-Jan
Openbare toiletten
Presentatrice
Ja precies!
Dus als we jou mogen geloven zou het een hoop schelen als we het fenomeen van de openbare toiletten terug zouden brengen.
Dat is wat je zegt in je boek, toch?
Harry-Jan
Niet helemaal-
Presentatrice
Nou Har, we zijn alweer door de tijd heen. (Richt zich tot de kijker)
Het is misschien een beetje een smerig idee, het delen van een toilet met onbekende mensen, maar het zou de wereld een stukje mooier kunnen maken.
Dat is de conclusie van het boek The destructive Dutch van Harry-Jan van Klee.
Professor in, haha nu ben ik het alweer kwijt, Urban Development, Sociologie, Antropologie en Psychologie.
Het boek van Harry-Jan van Klee is voornamelijk succesvol geweest in het buitenland, dus mocht je het willen lezen dan zal je even je talenknobbel op moeten poetsen. In de Nederlandse taal is nooit een tweede druk uitgebracht.
Bedankt voor het kijken, dit was het NOS Nieuwsuur Tegenlicht Journaal
…
Godskolere wat een kutuitzending (af)
Productiekut
Echt superleuk dat je er was, Har.
Kunnen mensen nog ergens een lezing bijwonen of zo?
Dan zetten we dat nog even op de website erbij
Dat had ze eigenlijk nog moeten vragen tijdens de uitzending
Maar ja krappe zendtijd he
Harry-Jan
Ik doe niet echt meer lezingen want ik heb dus kanker
Productiekut
Dan is het maar goed dat ze het niet gevraagd heeft
Dat was een beetje genant geweest als bleek dat je nu werkloos was
Ook voor mij.
Je bent best wel een controversiële gast
Ik moest echt knokken bij het bestuur om je op zender te krijgen
Harry-Jan
Ok nou bedankt
Productiekut
Ze waren bang dat als ik je uit zou nodigen dat we onze geloofwaardigheid zouden verliezen
Omdat je best wel, nou ja he, niet-neutraal bent zullen we maar zeggen
We zijn een van de weinige hoogwaardige journalistieke programma’s nog
De kijker mag natuurlijk niet denken dat we subjectief zijn
Dus meestal kiezen we meer voor echte wetenschappers en onderzoekers
Harry-Jan
Ja, ja. Ik begrijp het.
Ik heb wel nog thuis wat dozen staan van mijn boek
Misschien kun je die weggeven met een winactie
Productiekut
Sorry Har, maar dat gaat niet.
Ons programma wordt gefinancierd door de overheid
En die hebben eigenlijk liever niet dat jouw boek verspreid wordt.
Nou nogmaals superbedankt
Echt heel goed gedaan
Als je je nog even af kan melden straks bij de balie
Dan krijg je een leuke goodiebag mee naar huis
NEDERLAND 